Atıksız Yaşam (Zero Waste), son 10 yıl içerisinde hayatımıza girmiş bir kavram. Sağlıklı bir dünyanın hayalini kuran birçok kişi elbette ki bu tanımla bir yerlerde karşılaşmıştır. Daha da ilginci, nasıl ortaya çıktığı aslında… İnsanoğlu, doğanın dengelerini bozduğunu fark ettiğinde geleceğin çok da iyi gelmediğini gördü ve yeni bir yöntem ararken bu muhteşem haritayı keşfetti!
Aşağıda bahsettiğimiz Geri Dönüşüm (Recycle) konusu işte bu Atıksız Yaşam prensibinin beş temel ilkesinden birini oluşturuyor. Sırasıyla şu şekilde, Reddet (Refuse), Azalt (Reduce), Yeniden Kullan (ReUse), Geri Dönüşüm (Recycle), Çürüt (Rot).
Geri Dönüşüm prensibi, ilk üç seçenek (Reddet, Azalt ve Yeniden Kullan) uygulanabilir değilse o noktada devreye giriyor. Atıksız bir yaşamda esas amaç, geri dönüşümü artırmak değil, aksine azaltabilmektir. Kullanımı tamamlandıktan sonra çöp kutusuna attığımız pek çok şey aslında yeni ürünler için bir hammadde niteliği oluşturuyor. Genel anlamda geri dönüşüme uygun olan maddeler, kimyasal atıklar, kağıt, plastik, piller, organik atıklar, demir, ahşap, metal ve tekstil ürünleridir.
Dünya çapında bu konuyla ilgili verilere baktığımızda, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)’nin araştırmalarına göre, Almanlar çöplerinin %65’ini ayrıştırıyorlar ve değerlendirilmelerini sağlıyorlar. Geri dönüştürülemeyen ürünleri ise tekrar kullanarak yakıt üretiyorlar veya farklı tasarımlarla yeni ürünler elde ediyorlar. Çöp kutularını ve atık materyalleri renklerle kodlamışlar. Metal – cam – kağıt vb atığınız varsa her birinin ayrı renk kodu olduğu için yanlışlıkla başka bir çöpe atmanız neredeyse imkansız! Yani Almanların, geri dönüşümde dünya şampiyonu olduğunu söyleyebiliriz.
Avrupa Çevre Ajansı’nın (EEA) verilerine göre, diğer Avrupa ülkeleri Avusturya, Belçika, İsviçre, Hollanda ve İsveç de çöplerinin en az %50’sini geri dönüştürüyor ve büyük bir kısmı yeniden kullanılıyor. Geri dönüşüm konusunda Almanya’nın yaptıklarını takip eden Güney Kore ise atıklarının %59’unu geri dönüşümde kullanıyor.
Bir başka güzel örnek ise, Avrupa’da 50 seneden uzun bir zamandır, genellikle marketlerde yer alan Ters Çalışan Otomatlar (Reverse Vending Machine), boş içecek kutularının toplanması ve tüketiciye depozito bedelinin geri verilmesi prensibiyle kullanımda. Her türlü plastik ve metal kutuları iade ettiğinizde depozito alabiliyorsunuz. Bu geri dönüşüm makinelerini herhangi bir gıda dükkanında bulabilirsiniz. Şişelerinizi makineye koyuyorsunuz, karşılığında bir fiş alıyorsunuz ve bunu kasada ödeme yapmak için veya paraya çevirmek için kullanabiliyorsunuz. Hatta İsveç’te plastik şişe ile çalışan aterilerin yer aldığı bir oyun salonu bulunuyor. Japonya’da ve pek çok ülkede metro gibi toplu taşıma biletleri, bu otomatlardan alınabiliyor.
Bunların yanı sıra, tüm dünyaya yetecek kadar geri dönüşümü hala uygulayamadığımız için, dakikada 100 dönümlük ağaç kesiliyor. Aynı zamanda, dünya üzerinde kişi başına günlük ortalama 2 kg çöp üretiliyor ve bu da yılda yaklaşık 1.5 tona denk geliyor. Bunların geri dönüştürülmediğini zihnimizde canlandırırsak, gelecek nesillere sadece çöplerden oluşan bir dünya bırakacağımızı görmemiz hiç de zor değil!
Aster Tekstil Grubu olarak bu alanda neler başardığımızı bir başka yazımızda sizlere anlatacağız.